Гісторыя

Гісторыя ААТ «558 Авіяцыйны рамонтны завод» пачынаецца з самых першых дзён Вялікай Айчыннай вайны: на працягу 24 чэрвеня – 23 ліпеня 1941 года ў складзе 8-й Паветранай Арміі ў адпаведнасці з загадам камандуючага Паўднёва-Заходнім фронтам пры складзе № 2 НКА ў горадзе Харкаве былі сфармаваныя 38-я рухомыя авіяцыйна-рамонтныя чыгуначныя майстэрні (вайсковая часць 21951). Начальнікам 38 РАМ быў прызначаны вопытны арганізатар і спецыяліст інжынер 3 рангу Уладзімір Аляксандравіч Расціславаў.

Майстэрні, перамяшчаючыся па чыгунках, павінны былі базіравацца паблізу лініі фронту, каб аператыўна рамантаваць пашкоджаную ў баях авіятэхніку. Аднак з-за адсутнасці неабходнага рухомага саставу (за выключэннем 3-х вагонаў) яны 1 жніўня 1941 г. на падставе загаду штаба ВПС Паўднёва-Заходняй ваеннай акругі былі перададзены 257 стацыянарным авіяцыйным майстэрням у г. Харкаве і ў складзе 257 САМ 1 кастрычніка 1941 года эвакуіраваліся ў г. Урупінск Сталінградскай вобласці. Пасля прыбыцця на месца дыслакацыі майстэрні размясціліся на тэрыторыі дзяржаўных стайняў, якія аператыўна былі пераабсталяваныя пад вытворчыя памяшканні і цэхі.



На падставе распараджэння УЭРТУ ВПС РККА № 386 і загаду рэмаддзела штаба ВПС ПЗФ ад 26 кастрычнiка 1941 г. 257 САМ перабазуюцца ў г. Сарочынск Чкалаўскай вобласці, а 38-я РАМ застаюцца ў г. Урупінск і пачынаюць функцыянаваць як самастойная баявая адзінка.

З 16 лістапада 38 РАМ прыступілі да аднаўлення лёгкіх бамбардзіроўшчыкаў Су-2, самалётаў У-2, матораў М-88 і М-11 8-й Паветранай Арміі ВПС ПЗФ. За час баявой працы ва Урупінску, менш чым за год, асабісты склад майстэрняў вярнуў у строй 151 самалёт і 143 авіяматоры.

Для аператыўнага ўводу ў строй авіятэхнікі, якая атрымала баявыя пашкоджанні, у студзені 1942 года са складу майстэрняў былі сфармаваныя рамонтныя брыгады тыпу РАРМ-3 і перакінутыя ў Ленінск Сталінградскай вобласці для рамонту самалётаў на палявых аэрадромах і авіяпляцоўках.

Згодна з указаннем камандуючага ВПС ЧА № 4596 ад 11 ліпеня 1942 года 38 РАМ 8 ВА двума чыгуначнымі саставамі перабазуюцца з г. Урупінск за Волгу, на станцыю Безымянная Саратаўскай вобласці. Майстэрні атрымалі спецыяльны авіярамонтны цягнік, дзе размясцілася ўсё тэхнічнае абсталяванне, інструменты і асабісты склад. З гэтага моманту майстэрні сталі цалкам адпавядаць сваёй назве і прызначэнню — знаходзіцца як мага бліжэй да сваіх часцей для забеспячэння аператыўнага аднаўлення пашкоджаных у баях самалётаў. У гэтым цягніку 38 РАМ за той перыяд Вялікай Айчыннай вайны, які застаўся, прайшлі баявы шлях ад Сталінграда да ўсходняй Прусіі.

У другой палове 1942 года, калі пачалася Сталінградская бітва, майстэрні, акрамя самалётаў Су-2 і Па-2 і матораў да іх, пачалі рамантаваць штурмавікі Іл-2, знішчальнікі Харыкейн і маторы АМ-38, Мерлін ХХ, М-82.

Калектыў рамонтнікаў-авіятараў на Сталінградскім фронце прарабіў неацэнную працу ў барацьбе за другое жыццё падбітых, напаўспаленых самалётаў – акрыяўшы літаральна з попелу, яны зноў накіроўваліся ў неба на барацьбу з ворагам.

За выкананне заданняў па рамонце авіятэхнікі на Сталінградскім фронце ўвесь асабісты склад майстэрняў быў узнагароджаны медалём «За абарону Сталінграда».

У 1943 годзе становішча змянілася. Фронт хутка прасоўваўся на Захад. У лютым майстэрні перадыслакаваліся на раз'езд Афрасімаўскі, у траўні на станцыю Пралетарская, у кастрычніку ў г. Данецк.

Па ініцыятыве камандзіра 38 РАМ рухомыя авіярамонтнага брыгады знаходзіліся ў баявых палках для аператыўнага аднаўлення авіятэхнікі ў палявых умовах.

Пасля вызвалення Крыму 38 РАМ былі перададзеныя ў склад 3-га Беларускага фронту і перебазаваныя ў ліпені 1944 года на станцыю Ельня Смаленскай вобласці, дзе ўдзельнічалі ў забеспячэнні аперацыі «Баграціён» па вызваленні Беларусі. У пачатку 1944 года быў атрыманы загад аб перабазаванні ў Каўнас Літоўскай ССР у склад 1-й Паветранай Арміі. У красавіку 1945 года часць перабазавалася ў Гумбінен, цяпер Гусеў Калінінградскай вобласці, і тут працягвала баявую работу па аднаўленні авіятэхнікі да канца Вялікай Айчыннай вайны.

За гады вайны сіламі асабістага складу часці адноўлена 286 самалётаў розных тыпаў, што эквівалентна колькасці 8–9 авіяпалкоў, адрамантавана 1285 авіяцыйных матораў розных тыпаў.

5 красавіка 1945 38-я рухомыя авіяцыйна-рамонтныя чыгуначныя майстэрні за баявыя заслугі перад Радзімай у перыяд Вялікай Айчыннай вайны 1941-1945 гг. Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР узнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі. 107 чалавек удастоены высокіх урадавых узнагарод. Увесь асабісты склад быў узнагароджаны медалямі «За перамогу над Германіяй у Вялікай Айчыннай вайне 1941-1945 гадоў».

У жніўні 1945 года майстэрні перадыслакаваліся ў г. Наваельня Гродзенскай вобласці і ўвайшлі ў склад 26 Паветранай Арміі. З мая 1953 года месцам пастаяннай дыслакацыі часткі становіцца г. Баранавічы Брэсцкай вобласці.

З 1953 па 1956 год адрамантавана 56 самалётаў Іл-10. У 1956 году калектыў майстэрняў паспяхова асвоіў рамонт рэактыўных самалётаў МіГ-15 і МіГ-17.

15 кастрычніка 1958 года 38-я ордэна Чырвонай Зоркі Рухомыя чыгуначныя майстэрні загадам галоўнакамандуючага ВПС пераводзяцца на штат авіяцыйна-рамонтнай базы з прысваеннем назвы «32-я ордэна Чырвонай Зоркі Ваенная база» з падначаленнем 26 Паветранай Арміі. У тым жа годзе вайсковая база перабазавалася з чыгуначных вагонаў у новыя вытворчыя памяшканні на існуючую сёння тэрыторыю. Такім чынам, скончыўся 17-гадовы «рэйкавы перыяд». Пасля размяшчэння на новым месцы калектыў базы прыступіў да асваення рамонту першага савецкага франтавога бамбардзіроўшчыка Іл-28.

У сувязі з пераводам на штат авіяцыйнай базы і прысваеннем новай назвы («32-я ордэна Чырвонай Зоркі Ваенная база») 14 лютага 1961 года сцяг часці быў здадзены на захоўванне ў Цэнтральны музей Савецкай Арміі, а ордэн Чырвонай Зоркі – у Галоўнае ўпраўленне кадраў Міністэрства абароны СССР

У 1961 годзе завод паспяхова асвоіў рамонт далёкіх бамбардзіроўшчыкаў Ту-16. За 2,5 гады было адрамантавана і перададзена ў страявыя часці 62 самалёта. Адначасова з рамонтам Ту-16 на базе пачалася зборка звышгукавых знішчальнікаў Су-7. За два гады было сабрана і адпраўлена ў часці 180 самалётаў.



15 чэрвеня 1963 года авіябаза ў адпаведнасці з загадам МА СССР выйшла з падпарадкавання ВПС і прыступіла да рамонту ракетнай тэхнікі, атрымаўшы назву «558 ордэна Чырвонай Зоркі завод па рамонце ракетнай тэхнікі». Пазней, 10 сакавіка 1966 года завод быў перападначалены камандуючаму 26 Паветранай Арміяй з прысваеннем назвы «558 ордэна Чырвонай Зоркі Авіяцыйны рамонтны завод».

Праца калектыву завода была высока ацэнена камандаваннем Ваенна-паветраных сілаў краіны. У лютым 1970 года калектыў атрымаў Дыплом Савета Міністраў СССР і ВЦСПС ва ўсесаюзным аглядзе па павышэнні культуры вытворчасці. 9 красавіка 1970 года прадпрыемству прысвоілі званне «Прадпрыемства высокай культуры вытворчасці». У снежні 1980 года рашэннямі галоўнакамандуючага Ваенна-паветранымі сіламі і Прэзідыума Цэнтральнага камітэта прафсаюза авіяработнікаў заводу прысвоена ганаровае званне «Узорнае прадпрыемства ВПС». З 1981 па 1985 год заводу пяць гадоў запар прысуджалася першае месца ў спаборніцтве сярод авіярамонтных прадпрыемстваў ВПС Савецкага Саюза.



У 1989—1990 гг. крызісныя з'явы ў эканоміцы прытармазілі развіццё прадпрыемства, але нават у гэтых цяжкіх умовах калектыў завода знаходзіць шляхі захавання вытворчага і эканамічнага патэнцыялу прадпрыемства. У 1989 годзе завод першым у СССР прыступіў да асваення рамонту шматмэтавага высокаманеўранага ўсенадворнага знішчальніка Су-27, у 1993—1994 гг. пачынаецца асваенне рамонту самалёта-штурмавіка Су-25, шматмэтавага знішчальніка чацвёртага пакалення МіГ-29 і лёгкага транспартнага самалёта Ан-2.

На падставе загаду Міністра абароны Рэспублікі Беларусь 27 чэрвеня 2000 г. 558 Авіяцыйны рамонтны завод (в/ч 36856) перайменаваны ў РУВП «558 АРЗ».

У адпаведнасці з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 30 снежня 2003 г. РУВП «558 АРЗ» перададзены з Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь у склад Дзяржаўнага ваенна-прамысловага камітэта Рэспублікі Беларусь.

У студзені 2009 года прадпрыемства пераўтворана ў адкрытае акцыянернае таварыства «558 Авіяцыйны рамонтны завод».

У снежні 2010 года ў ААТ «558 АРЗ» створана структура па распрацоўцы і вытворчасці беспілотных лятальных апаратаў і іншых узораў ўзбраення і ваеннай тэхнікі.

2 ліпеня 2019 года ў г. Баранавічы на базе ААТ «558 Авіяцыйны рамонтны завод» адбылася ўрачыстая цырымонія перадачы з Цэнтральнага музея Узброеных Сіл Расійскай Федэрацыі Баявога Сцяга, копіі граматы Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР і ордэнскай кніжкі, а таксама дубліката ордэна Чырвонай Зоркі ў ААТ «558 Авіяцыйны рамонтны завод». Перададзеныя расійскім бокам рэліквіі з гэтага часу захоўваюцца ў музеі ААТ «558 АРЗ».